Landelijke dag 15 juni 2002 - Vragen
Vraag
Ik heb een ander merk pacemaker, namelijk Guidant. Hoe kiest de cardioloog hiervoor? Waarom zit er een Vitatron draad aan? Op de kaart staan de letters B1 C2 B1, wat betekent dit?
Antwoord
De pacemaker is in de loop van de jaren zeer ingewikkeld geworden, waardoor het behandelcentrum mede afhankelijk is van de begeleiding door de pacemakerfabrikant. Guidant is een heel goed merk, evenals Vitatron, Medtronic, Pacesetter, enz. De kenmerken kunnen onderling verschillen echter de kwaliteit is allemaal uitstekend.
Dr. Ruiter geeft over de leads aan dat deze ook verschillende kenmerken hebben, waardoor een cardiologisch centrum kiest voor een bepaalde lead, omdat zij voorkeur geven aan een bepaalde wijze van plaatsen en het materiaal goed kennen. De aansluitingen zijn sinds 1996 universeel. Bij draden ouder dan 1996 kunnen nog wel eens verschillen zijn.
De Guidant Pulsar Max, wil zeggen dat het een dubbelsensor pacemaker is. Er zit een ademhalingssensor en een accelerometer in.
De cardioloog kan aan de pacemaker identiteitskaart precies de indicatie en de klachten herkennen voordat u de pacemaker heeft gekregen. Dit is wereldwijd vastgelegd.
De codes zullen als bijlage aan het verslag worden toegevoegd.
Vraag
Mag je vliegen met een pacemaker?
Antwoord
Ja. De poortjes op het vliegveld kunnen echter soms problemen geven. U moet hier niet tussen of onder blijven staan, maar gewoon doorlopen. Als u naar een ontwikkelingsland gaat, kunt u uw pacemakerkaart tonen, zodat u om het poortje heen mag lopen.
Vraag
De pacemaker is op 80 gezet. Als ik me inspan dan loopt dit ritme nooit op. Waarom is dit?
Antwoord
Dit komt waarschijnlijk omdat de functie van het hart wat minder goed is. Daarnaast is het mogelijk dat u bij inspanning pijn op de borst krijgt. De cardioloog wil u daar tegen beschermen door te voorkomen dat de pacemaker bij inspanning sneller gaat werken. Daarom is 80 redelijk bij inspanning en in rust.
Vraag
In 1996 is voor het eerst een pacemaker geïmplanteerd, waarbij gezegd werd dat ik voorzichtig met een mobiele telefoon moest zijn. Inmiddels is een nieuwe pacemaker geïmplanteerd. Moet ik nog steeds voorzichtig zijn?
Antwoord
De telefoons worden steeds beter en de pacemakers ook. Toch is het raadzaam om de telefoon minimaal 20 cm van uw pacemaker te dragen.
De heer Van der Bij geeft aan dat de pacemaker gemaakt is om hartsignalen op te vangen van enkele millivolt. Zo'n pacemaker is hiervoor gemaakt. Een telefoon staat te schakelen en communiceert voortdurend. Dit doet hij niet met een constante stroom. Hierbij worden allerlei frequenties gegenereerd. De pacemaker is gemaakt om de hartsignalen te 'zien', waardoor hij 'denkt' dat er een signaal op de pacemaker binnenkomt en vervolgens 'zijn mond houdt' (inhibeert) Als dit vaak genoeg gebeurd, blijft de pacemaker 'zijn mond houden' (wordt inactief), met het gevolg dat de patiënt kan flauwvallen.
Het is niet zo dat de telefoons in huis dit veroorzaken.
Vraag
Boezemfibrilleren gaat gepaard met veel vermoeidheid. Als gekozen wordt voor een pacemaker naar aanleiding van het boezemfibrilleren, wordt dan de vermoeidheid verminderd? Heeft de sensor ook invloed op het boezemfibrilleren?
Antwoord
Een aantal jaren geleden, toen deze pacemaker ontwikkeld werd, was men hoopvol gestemd. Inmiddels is gebleken dat het aantal mensen dat baat heeft bij dit pacemakertype een beetje tegenvalt. Hoe langer het boezemfibrilleren bestaat, hoe kleiner de kans is dat dit type pacemaker goed werkt. De pacemaker wordt geprogrammeerd om een bepaalde vorm van opstarten van boezemfibrilleren af te remmen. Er zijn wel vijf verschillende manieren van opstarten van boezemfibrilleren, zodat de pacemaker niet weet hoe hij moet reageren. Het blijkt dus ingewikkelder dan aanvankelijk werd gedacht.
Deze informatie wordt uit de gegevens van de pacemaker en naar aanleiding van vragen aan de patiënt verkregen.
De hartcentra hebben inmiddels veel geleerd, maar men weet nog niet goed hoe dit probleem opgelost moet worden. Deze pacemaker helpt sommige patiënten die vrij kort boezemfibrilleren hebben en die veel opstarten met overslagen en voorkamer tachycardie.
De sensor heeft geen invloed op het boezemfibrilleren.
Vraag
Is er al nieuwe software voor de DDDRP? Ik heb meegedaan met een test, maar de pacemaker doet niet wat hij eigenlijk zou moeten doen.
Antwoord
De heer Van der Bij deelt mee dat er momenteel gewerkt wordt aan de verdere ontwikkeling van deze pacemaker. Het probleem voor wat de software betreft is, dat men niet zomaar de pacemakerfunctie mag veranderen. Met de 'Selection' is Vitatron als eerste op de markt gekomen, waarbij de functie veranderd kan worden. In de toekomst zal Vitatron met andere algoritmes op de markt komen, die naar de pacemaker gedownload kunnen worden (in het geheugen van de pacemaker kunnen worden gezet) Zover is het nog niet. Er gaan testen, medische studies en goedkeuringen van diverse instanties aan vooraf voordat de software gedownload mag worden in een pacemaker. De studieresultaten worden dan eerst beoordeeld en gaan vervolgens naar verschillende instanties voordat ze voor toepassing vrijgegeven worden. Deze projecten duren vaak zo'n 5 jaar.
Vraag
De vraagsteller kampt met zeer hoge ritmes (meer dan 150 slagen per minuut in de kamer) en krijgt hiervoor ook al een dubbele dosering bètablokkers voorgeschreven.
Antwoord
De heer Ruiter voegt er aan toe dat de studie van Vitatron nu is afgerond. Er zijn echter een aantal technische problemen bij het uitlezen van de gegevens van de pacemaker. De vragensteller heeft een zeer lastige vorm van boezemfibrilleren, waardoor het de vraag is of met dit nieuwe algoritme het probleem kan worden opgelost. Een alternatief voor hem zou kunnen zijn een inwendige atriale defibrillator, maar het moet niet zo zijn dat hij twee keer per dag zich moet shocken. Een andere oplossing is een operatie. Dit moet hij met zijn cardioloog bespreken.
De vraagsteller heeft al een ablatie gehad, waarbij dr. Ruiter het vreemd vindt dat er nog sprake is van de hoge ritmes. Er zou een sensing probleem in de voorkamers kunnen zijn. De draad zou niet optimaal kunnen zitten. Mogelijk is het signaal te zwak. De gevoeligheid van de pacemaker zou van 0,5 mV naar 0,1 mV gezet moeten worden.
Vraag
Ik heb een pacemaker DDDR(P). Toch heb ik boezemfibrilleren? Had er Mode Switch op het kaartje moeten staan?
Antwoord
Dit staat niet op de pacemakerkaartjes. Tegenwoordig kennen vrijwel alle pacemakers deze mogelijkheid. De Mode Switch kan al dan niet ingeschakeld worden.
Boezemfibrilleren blijft een probleem dat met een pacemaker niet direct opgelost kan worden. Een mogelijkheid blijft om naast de pacemaker te kiezen voor medicijnen.
Vraag
Is ablatie van de AV-knoop hetzelfde als het doorbranden van de bundel van His?
Antwoord
Doorbranden is een RF(radiofrequentie)-ablatie met hele hoge energie. In principe wordt niet de AV-knoop maar de hisbundel geableerd. Deze ingreep is niet meer terug te draaien.
Vraag
Wat zijn de afwegingen bij een Hisbundel ablatie met het oog op de toekomstverwachtingen? Welke nieuwe medicijnen of andere technieken worden op dit gebied verwacht? Ik heb nu een pacemaker in combinatie met medicijnen. De medicijnen onderdrukken het natuurlijk ritme. Desondanks lijd ik nog steeds aan boezemfibrilleren.
Antwoord
Mensen onder de 70 jaar wordt niet geadviseerd om een Hisbundel ablatie te laten uitvoeren. Er wordt iets kapot gemaakt, dat niet meer hersteld kan worden. Eigenlijk moeten eerst alle medicijnen worden uitgeprobeerd en moet beoordeeld worden hoe ernstig de klachten zijn. Op een dag waarop u wat meer klachten heeft, zou u bijvoorbeeld meer bètablokkers kunnen gebruiken.
Er worden wel Cordarone-achtige medicijnen verwacht, met minder bijwerkingen.
Het wordt steeds duidelijker dat boezemfibrilleren bij jonge mensen, veelal berust op erfelijke aanleg. Er is daarbij vaak sprake van een verschil in geleidingstijden in de voorkamers.
Vraag
Ik ben eind februari geopereerd. Ik ben linkshandig. Toch is de pacemaker links geplaatst omdat het niet anders kon. Wat is de reden hiervan?
Antwoord
Ruimte kan geen reden zijn, die is er voldoende.
De vraagsteller, heeft ervaren dat het een handicap is als de pacemaker links zit, terwijl men linkshandig is. De patiënt heeft nog steeds last van de linkerarm.
De implantatie blijkt lastig te zijn geweest, waardoor het af te raden is om de pacemaker nu nog aan de rechterkant te plaatsen. Dr. Ruiter adviseert om het nog een half jaar aan te zien. Zijn er dan nog klachten dan zou de pacemaker onder de pectoraal (borst)spier geplaatst kunnen worden. Deze operatie kan het beste door een plastisch- of algemeen chirurg uitgevoerd worden.
Vraag
Een jonge patiënt heeft SSS. Sinds 3 á 4 maanden heeft de patiënt last van hartkloppingen en vermoeidheid. Uit de laatste pacemaker controle is gebleken dat de pacemaker vaker moet werken?
Antwoord
Het kan een ontstekingsverschijnsel van de voorkamers zijn. Later ontstaat littekenvorming, waardoor ritmestoornissen kunnen optreden.
De patiënt moet contact opnemen met het pacemakercentrum.
Vraag
Mag men Reiki, alternatieve geneeskunde, doen?
Antwoord
Ja.
Vraag
Kunt u iets vertellen over ontstollingsmiddelen na de plaatsing van een pacemaker?
Antwoord
In principe zijn ontstollingsmiddelen na plaatsing van een pacemaker niet nodig. De pacemaker sec is nooit de reden, tenzij er een vernauwing is van de ader waar de draad doorloopt. Vaak is er een andere reden, zoals bijvoorbeeld boezemfibrilleren, kleplijden, hartinfarct, CVA (cerebrovasculair accident) en dergelijke.
Vraag
Ik heb een DDDR. Het hartritme blijft continu op een bepaald ritme staan? Waarom is dit? Ik gebruik ook bètablokkers.
Antwoord
De frequentie wordt door de sensor gemoduleerd. De sensor is niet gevoelig voor bètablokkers. Als de werking van de sinusknoop wordt onderdrukt door bètablokkers, moet de sensor gaan werken. De klacht doet vermoeden dat de sensor te vlak is afgesteld.
Vraag
Ik heb nog steeds een groot formulier van het AZ gekregen, terwijl er mensen zijn met een kaartje?
Antwoord
Dit kaartje wordt bij pacemakerregistratie Nederland gemaakt. Iedere pacemakerdrager krijgt zo'n kaartje. De patiënt kan hier bij de controle naar vragen. De pacemakerfirma betaalt er zelfs voor.
Vraag
Maakt het bij boezemfibrillatie uit voor het resultaat als er naast de pacemaker voor hisablatie wordt gekozen?
Antwoord
Hisbundelablatie lost het boezemfibrilleren zelf niet op. Wel verminderen de klachten. Mensen hebben met name last van de onregelmatigheid van de hartslag; dit kan hisbundelablatie wel oplossen.
Vraag
Als een pacemaker niet het gewenste resultaat oplevert kan men dan alsnog een hisablatie laten uitvoeren en blijven de leads van de pacemaker hetzelfde?
Antwoord
De oude pacemaker en de leads kunnen blijven zitten.
Vraag
Als wij op vakantie naar het buitenland gaan, vragen wij bij Vitatron Nederland aan welk ziekenhuis de pacemaker ondersteunt. Is dit nodig?
Antwoord
De heer Ruiter acht de kans dat er wat gebeurt uitermate klein. Maar als de patiënt zich daarbij veiliger voelt dan kan hij deze informatie natuurlijk inwinnen.
De gevraagde informatie staat ook op de website van Vitatron.
Vraag
Heeft een bubbelbad invloed op een pacemaker?
Antwoord
Nee. De pomp is vrij ver van de pacemaker verwijderd. Ook de sterkte van de trillingen is niet groot.
Vraag
Hoe zit het met hoogspanningsmasten en GSM palen?
Antwoord
Een patiënt met een pacemaker hoeft niet bang te zijn.
Er zijn testen met pacemakerdragers uitgevoerd, waarbij geen invloed op de pacemaker kon worden aangetoond.
De heer Van der Bij geeft aan dat als er iets schakelt, er altijd sprake is van een mogelijke beïnvloeding. Bij hoogspanningsmasten zijn er geen problemen te verwachten. Men moet het ook niet uitlokken; niet wachten totdat het een keertje fout gaat.
Bevindt u zich in een bepaalde beroepsgroep, dan kan de pacemakerfabrikant bij hoge uitzondering via de cardioloog metingen op locatie verrichten.
Vraag
Wat is de kanteltafelmethode en wanneer wordt een King of Heart gebruikt?
Antwoord
Een King of Heart is een eenvoudig apparaat, waarmee men zelf met een druk op de knop het ritme kan opnemen, om te kijken of er ritmestoornissen zijn. Het ritme wordt in het geheugen opgeslagen en kan op een later tijdstip uitgedraaid worden. Tegenwoordig zijn er kleine King of Hearts, die 16 maanden meegaan en naast het borstbeen geïmplanteerd worden. Op deze wijze kan men te weten komen wat er aan de hand is.
Bij een elektrofysiologisch onderzoek wordt de ritmestoornis, waarvan men iemand verdenkt, in een laboratoriumsituatie opgewekt. De vraag is echter of de kunstmatig opwekte reactie niet vals positief is. Voor dit onderzoek worden invasief 3-4 slangetjes naar binnen gebracht.
De kanteltafel test wordt gedaan als men iemand verdenkt van een flauwvalreactie. Het flauwvallen wordt opgewekt om te kijken wat er echt aan de hand is. Slechts een klein percentage van de mensen met deze klachten heeft baat bij een pacemaker.
Vraag
Is een elektrofysiologisch onderzoek noodzakelijk voordat een pacemaker geplaatst wordt?
Antwoord
Nee, tenzij men niet weet wat de oorzaak van het flauwvallen is. Als er een geleidingsstoornis bestaat moet beoordeeld worden of dát het is waar de patiënt over klaagt.
Vraag
Kan de pacemaker van buiten het lichaam opgeladen worden?
Antwoord
In de jaren zeventig is een poging gedaan. Er waren twee nadelen namelijk dat de benodigde inductievelden vrij groot zijn, met kans op brandwonden. Destijds waren er uitsluitend zinkoxidebatterijen. Die worden niet meer gebruikt omdat deze batterijen gas ontwikkeling geven, waardoor de pacemaker kapot gaat. Tegenwoordig zijn er lithium-jodide batterijen die lang meegaan en betrouwbaar zijn, maar niet opgeladen kunnen worden.
Vraag
Het litteken van de pocket voor de pacemaker is erg lelijk. Hoe komt dat en op welke manier kan dat worden verbeterd.
Antwoord
Bij het opnieuw plaatsen van een pacemaker wordt de oude wond ingesneden. Bij veel wild vlees geeft dat wat meer problemen. Voor verbetering wordt veelal gekozen voor een plastisch chirurg.
Vraag
Hoe is de pompfunctie van iemand met een pacemaker?
Antwoord
De pacemaker is geen pomp maar herstelt het ritme. Als een traag hartritme het vasthouden van vocht veroorzaakt, dan wordt het ritme door de pacemaker hersteld waardoor de pompfunctie en de vochthuishouding verbeteren.
Als de reden van de geleidingsstoornis een hartziekte is met pompfalen, dan lost de pacemaker het pompfalen vaak niet op. Het onderzoek naar de oorzaak van pompfalen wordt uitgevoerd door de cardioloog.
Vraag
Hoe vaak moet een pacemaker gecontroleerd worden. En is het mogelijk dat een pacemaker kan gaan wandelen?
Antwoord
Een pacemaker kan te oppervlakkig geplaatst zijn. Het kan ook dat de patiënt van gewicht is veranderd, waardoor de onderlaag waarop de pacemaker steunt verdwijnt. Ook de plaats waar de pacemaker is geplaatst is van belang. Door een ontsteking kan de pacemaker ook van plaats veranderen.
In Alkmaar komen mensen met een eenvoudige pacemaker met weinig problemen één keer per jaar voor controle. Mensen met een simpel systeem kunnen best een jaar wegblijven. Als zij klachten hebben moeten zij natuurlijk direct contact opnemen. Controles worden vaak door de pacemakertechnicus uitgevoerd. Bij eventuele problemen vindt er wel overleg plaats met de arts.
Mensen met meer klachten en ingewikkelde pacemakers nemen zeer veel tijd in beslag; zij komen vaker.
Vraag
Ik heb een pacemaker Vitatron 9000. Ik heb al een aantal operaties achter de rug en heb twee keer een hartstilstand gehad. Ik heb regelmatig pijn aan de linkerkant van mijn nek. Ik heb ook last van een koude en een warme arm. Ik ben ook reumapatiënt. Kunnen mijn klachten met de pacemaker te maken hebben?
Antwoord
Het kan duiden op een lichte mate van aderverstopping. Dit moet nader onderzocht worden. Het is ook mogelijk dat een zenuw in dat gebied gekwetst is. Daarvan kan men soms lang klachten ondervinden die niet eenvoudig te behandelen zijn.
Vraag
Ik heb tijdens de lezing gehoord dat hartritmestoornissen steeds leiden tot het plaatsen van een pacemaker. Ik heb een pacemaker als gevolg van een geleidingsstoornis.
Antwoord
De bradycardie is een traag hartritme, dat meestal het gevolg is van een slechte geleiding. Vier van de tien pacemakerdragers hebben een geleidingsstoornis.
Vraag
Bij de laatste pacemakercontrole krijg ik opeens twee nieuwe gegevens. Hoe komt dit en waarvoor dienen deze?
Antwoord
Activiteitversnelling en activiteitvertraging zijn normale gegevens. Dit betekent dat u een activiteitssensor heeft die dit meet. Wellicht is deze voorziening bij de voorlaatste controle ingeschakeld.
De nachtfrequentie daling staat op 0. De winst voor de pacemakerbatterij is niet erg groot. Vaak wordt de nachtfrequentie op 40 gezet en 's morgens bij het opstaan, gaat de frequentie weer omhoog. Als de nacht frequentie op 0 staat, is dit programma niet aangezet.
Vraag
Wordt er al gedacht over het opwekken van energie vanuit het eigen lichaam?
Antwoord
Hier wordt inderdaad over nagedacht. Er zou gebruik gemaakt kunnen worden van lichaamswarmte of beweging. Het probleem zit 'm vooral in het opslaan van de energie. Batterijen mogen niet lekken. Het plaatsen van een tweede batterij neemt weer extra ruimte in. Ook moet de garantie op de batterij gewaarborgd blijven. De pacemakerfabrikant heeft te maken met de vraag naar zo'n systeem en de haalbaarheid van de toepassing ervan.
Elke 4 jaar komt er een nieuwe pacemaker op de markt.
Wij moeten de garantie van de toeleveringsbedrijven hebben dat zo'n systeem feilloos werkt.
De heer Van Veelen bedankt de bezoekers voor hun interessante vragen en in het bijzonder bedankt hij de heren dr. Ruiter en ing. Van der Bij voor de boeiende lezing die zij hebben gehouden en voor de deskundige beantwoording van de gestelde vragen.
Dia's
Smallband
Broadband (adsl, kabel)